หากจะกล่าวถึงศิลปะไทยในยุคสมัยที่ผ่านมาแล้วล่ะก็ ไม่ปฏิเสธได้เลยว่าประเทศไทยของเรานั้นมีมรดกทางศิลปอันล้ำค่าให้เราได้ศึกษาและชื่นชมกันอย่างมากมาย อันที่จริง ศาสนาพุทธเองก็เป็นแรงบันดาลใจสำคัญในการสร้างสรรค์งานศิลปะไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ
ในช่วงศตวรรษที่ 12 นั้น เป็นยุคทองของศิลปะเขมรที่แผ่กระจายไปทั่วดินแดนสุวรรณภูมิ และมีปรมาจารย์ทางด้านศิลปหัตถกรรมมากมาย ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ “อาจารย์ దేవా” หรือที่เราเรียกกันว่า “อาจารย์เทวะ”
งานชิ้นเอกของท่านที่โดดเด่นและยังคงเป็นที่กล่าวขานถึงในหมู่นักประวัติศาสตร์ศิลปะจนถึงปัจจุบัน ก็คือ พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า
ความวิจิตรอลังการ
พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า เป็นพระพุทธรูปที่หล่อด้วยทองคำแท้ทั้งองค์ มีความสูงประมาณ 1.5 เมตร ซึ่งเป็นขนาดที่ค่อนข้างใหญ่สำหรับยุคนั้น และสิ่งที่ทำให้พระพุทธรูปองค์นี้โดดเด่นก็คือ
-
ท่ามหาฌาน พระพุทธรูปองค์นี้ประทับในท่ามหาฌาน ซึ่งเป็นท่าที่แสดงถึงความสงบและบรรลุธรรม
-
การปั้นเส้นสายอ่อนช้อย
อาจารย์เทวะได้ปั้นเส้นสายของพระพุทธรูปอย่างลงตัวและอ่อนช้อย ทำให้ดูเหมือนพระพุทธรูปองค์นี้กำลังลอยอยู่กลางอากาศ -
รายละเอียดอันวิจิตร
นอกจากท่ามหาฌานแล้ว พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้ายังมีรายละเอียดอื่นๆ ที่สมจริงและวิจิตร
รายละเอียด | อธิบาย |
---|---|
พบพระเกศา | |
ประดับด้วยเม็ดพลอยและแก้วตามแบบฉบับเขมร | |
ลวดลายเนื้อหา | ประกอบไปด้วยลวดลายดอกไม้และใบไม้ที่ดูงดงาม |
ดวงตา |
มีดวงตาที่คมกริบ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของศิลปะเขมร |
วิธีการสร้างสรรค์พระพุทธรูป
การหล่อพระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า ต้องอาศัยความชำนาญและเทคนิคพิเศษอย่างมาก อาจารย์เทวะได้ใช้เทคนิคการ หล่อแบบ cire perdue ซึ่งเป็นเทคนิคการหล่อที่เก่าแก่มาตั้งแต่สมัยโบราณ
-
สร้างแบบ : อาจารย์เทวะจะสร้างแบบของพระพุทธรูปด้วยวัสดุเช่น ขี้ผึ้งหรือดินเหนียว
-
เคลือบด้วยขี้ผึ้ง : แบบของพระพุทธรูปจะถูกเคลือบด้วยชั้นของขี้ผึ้งเพื่อป้องกันการรั่วซึมของโลหะหลอมเหลว
-
สร้างแม่พิมพ์ : ขี้ผึ้งที่เคลือบไว้จะถูกนำไปอบให้แข็งตัว จากนั้นแม่พิมพ์จะถูกสร้างขึ้นรอบๆ แบบ
-
หล่อทองคำ : ทองคำจะถูกละลายแล้วเทลงไปในแม่พิมพ์
-
ล้างขี้ผึ้ง : เมื่อทองคำเย็นตัวลง ขี้ผึ้งจะถูกเอาออกจากพระพุทธรูป
ความสำคัญของพระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า
พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า ไม่ใช่เพียงแค่ชิ้นงานศิลปะที่สวยงามเท่านั้น แต่ยังมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศาสนามากมาย
- เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ : พระพุทธรูปองค์นี้ช่วยให้เราได้เห็นถึงความเจริญของศิลปะในสมัยอยุธยาตอนต้น
- เป็นสัญลักษณ์แห่งศาสนา : พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า เป็นสัญลักษณ์ของศาสนาพุทธและความเคารพในพระพุทธองค์
การอนุรักษ์พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า
ปัจจุบัน พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า กำลังได้รับการดูแลรักษาอย่างดีจากพิพิธภัณฑ์แห่งชาติ
เพื่อให้ผู้คนได้ชมความงดงามของพระพุทธรูปองค์นี้ตลอดไป
สรุป
พระพุทธรูปทองคำลอยฟ้า เป็นงานศิลปะที่แสดงถึงความสามารถและฝีมืออันประณีตของอาจารย์เทวะ และเป็นมรดกทางศิลปหัตถกรรมที่สำคัญของประเทศไทย